iSknowledge: Prowadzisz startup? Zobacz, jakich błędów komunikacyjnych unikać!

 PAULINA BOCHENEK-STYRYLSKA, PR & Communication Manager w infoShare

Środowisko startupowe to wyjątkowe miejsce, w którym wspólnym mianownikiem dla wszystkich przedsiębiorców jest marzenie o innowacyjnym i skalowalnym biznesie. Jego spełnienia doczekają się nieliczni, bowiem w zderzeniu z dzisiejszym rynkiem większość pomysłów nie przetrwa.

I choć błędy komunikacyjne nie muszą być bezpośrednią i jedyną przyczyną fiaska startupu, to mogą nadwyrężyć zaufanie konsumentów do produktu czy founderów, a w rezultacie osłabić jego potencjał rozwojowy i sprzedażowy. O jakich najpopularniejszych pomyłkach mowa?

1. “Dzięki PR szybko zdobędziemy nowych klientów”

Public relations, najkrócej mówiąc, to długofalowe działania, których celem jest budowanie pożądanego wizerunku lub umocnienie dotychczasowej pozycji na rynku poprzez budowanie pozytywnych relacji z otoczeniem i wchodzenie w interakcje z interesariuszami. I choć brzmi to dość skomplikowanie, istota PR sprowadza się do jednego: dbaj o komunikację z mediami, klientem oraz partnerami, a w dłuższej perspektywie czasu przekonasz się, że to bardzo istotne z punktu widzenia biznesowego. Potrzebne będą cierpliwość i wiedza - świadomość tego, w jaki sposób PR może pomóc Twojej firmie, jakich efektów powinieneś oczekiwać oraz - a może przede wszystkim - jak je mierzyć.

Być może nie potrzebujesz publikacji w prasie, a świetnie - dla szybszych efektów - sprawdzą się działania performance’owe? Wszystko zależy od tego, jakie są potrzeby Twojego startupu. Odpowiedzą na nie profesjonaliści - np. agencja PR lub freelancer. Pomóc mogą także marketerzy. Dziś PR i marketing wspaniale się uzupełniają, choć dla sprawnego działania konieczne jest zrozumienie ich istoty. Jeśli zastanawiasz się, kiedy (i dlaczego tak późno?) zwrócą się pieniądze zainwestowane w budowanie relacji, koniecznie zasięgnij porady u fachowców w branży. 
 

2. “Nasz produkt broni się sam”

Bagatelizowanie roli komunikacji wiąże się zarówno z niezrozumieniem roli PR, jak i z podejściem do prowadzenia biznesu. Na jednej szali mamy bowiem przedsiębiorców skupionych na rozwijaniu produktu i pozyskiwaniu finansowania, na drugiej powinna znaleźć się spójna komunikacja. Dzięki tej równowadze osiąganie celów biznesowych jest łatwiejsze. Po pierwsze - zaplanowana komunikacja zmniejsza ryzyko zaliczenia wpadki wizerunkowej. Po drugie - nawet najlepszy produkt potrzebuje wsparcia w postaci rozgłosu, zaangażowanej społeczności i zainteresowania mediów oraz influencerów. W dobie dużej konkurencji i natłoku informacji to konieczne, by konsument dotarł do rozwiązania rozwijanego przez Twój startup.
 

3. “Najważniejsze, żeby było o nas głośno”

Każdy kij ma dwa końce - nie inaczej jest z podejściem do komunikacji. O ile jej bagatelizowanie może odbić się czkawką, o tyle zbyt szybkie informowanie rynku o wspaniałym innowacyjnym rozwiązaniu może być falstartem i zakończyć się utratą zaufania. Warto więc rozważyć, który moment będzie właściwym na rozpoczęcie działań public relations. To kwestia bardzo indywidualna i dla każdej firmy będzie kształtować się inaczej. Weź pod uwagę swój cel, możliwości komunikacyjne i etap rozwoju firmy. Rozwiązanie najbezpieczniejsze zakłada, że możesz pochwalić się pierwszymi efektami swojej działalności, np. prototypem. Niekorzystnie wypadniesz, jeśli eksponujesz atuty firmy w sposób wymuszony, byle tylko rozpocząć komunikowanie i pojawić się w mediach. Pamiętaj, lepiej informować o efektach niż składać publiczne deklaracje przed rozpoczęciem działania. 

Poza konsultacjami z fachowcami może pomóc obserwowanie innych firm w branży, które już są nieco dalej w rozwoju. Podglądaj, obserwuj, inspiruj się, rozmawiaj z founderami, być może wiele nauczysz się na ich przykładzie. Co roku gościmy ich na infoShare Conference, to dobre miejsce, by wymienić się takimi doświadczeniami. ​


4. “Komunikacja jest bardzo ważna. Ale i prosta - nie potrzebujemy tego planować”

Jak już wspominałam, musisz znać cele i możliwości swojego startupu. To one powinny odpowiedzieć na pytanie o strategię komunikacyjną skrojoną na miarę Twoich potrzeb. Praca nad planem PR jest wieloetapowa, czasochłonna i żmudna, ale konieczna. Oczywiście - często nie ma jej wcale, a pomysł na budowanie relacji przychodzi z czasem, ale rozpoczęcie tego procesu odpowiednio wcześniej zaprocentuje. Strategia komunikacyjna obejmuje m.in. analizę sytuacji wyjściowej, zdefiniowanie grup odbiorców, wybór narzędzi PR, ich wdrożenie, ewaluację i optymalizację. Choć brzmi to jak zajęcie na wiele miesięcy, wynika z niego szereg korzyści: uporządkowanie, możliwość kreowania spójnego wizerunku od samego początku działalności czy analizowania dotychczasowych kroków i wdrażanie poprawek. 

W planie komunikacyjnym warto zawrzeć także instrukcje działania w sytuacjach nieprzewidzianych, które mogą skończyć się kryzysem wizerunkowym i koniecznością złożenia wyjaśnień przed tysiącami użytkowników. Taka sytuacja może dotknąć każdą firmę, nawet najlepiej zarządzaną i z bogatym doświadczeniem rynkowym. 
 

5. “W zespole mamy raptem 10 osób, więc nie mamy problemu z komunikacją”

Czy na pewno? W strategii powinien znaleźć się również punkt mówiący o standardach w komunikacji wewnętrznej. Płaska struktura startupu i niewielki zespół nie powinny mieć na to wpływu. Przepływ informacji pomiędzy członkami teamu powinien być ciągły, sprawny i niczym nie zakłócony, czyli oparty o klarowne komunikaty. Z jednej strony to gwarant poczucia bezpieczeństwa i stabilizacji wśród pracowników, z drugiej - zabezpieczenie przed niekontrolowanym wyciekiem informacji na zewnątrz lub przed dystrybuowaniem takich komunikatów, które od jakiegoś czasu nie są już aktualne. 

Warto opracować także złote standardy komunikacji zewnętrznej, a zatem to w jaki sposób firma wchodzi w interakcje z konsumentem, mediami, partnerem biznesowym i innymi interesariuszami. Na to również jest miejsce w strategii! Brak responsywności marki może doprowadzić do kryzysu i spowodować, że odbiorca wybierze konkurencję. Przy planowaniu komunikacji z otoczeniem przemyśl czy jest ona dopasowana do potrzeb odbiorców. Marki proklienckie odbierane są jako rzetelne, wspierające czy pomocne i budzą pozytywne konotacje. Obłsuga klienta to dziś najlepszy sposób na dobry PR. 
 

6. “Wysłanie informacji prasowej to nic trudnego. Zrobię to pomiędzy spotkaniami”

Brak osoby odpowiedzialnej za prowadzenie komunikacji może być złym wyborem. W startupach jest zazwyczaj tyle obszarów do zagospodarowania, że marketing i komunikacja są na szarym końcu i zazwyczaj opiekują się nimi wszyscy albo… nikt. Im wcześniej uświadomisz sobie potrzebę pozostawania w ciągłym kontakcie z otoczeniem, tym sprawniej uda się tym procesem właściwie pokierować. Możesz zatrudnić osobę dedykowaną do komunikacji lub postawić na agencję czy freelancera. Każde rozwiązanie ma swoje plusy i minusy. Osoba w strukturze firmy dogłębnie zna produkt i poświęca czas tylko Twojemu startupowi, agencja z kolei z pewnością pochwali się rozbudowaną siatką kontaktów, doświadczeniem i szerokimi kompetencjami. Brak osoby odpowiedzialnej za PR w firmie lub wsparcia ze strony agencji może spowodować, że działania komunikacyjne będą prowadzone pobieżnie lub wcale.
 

7. “Nie byłem przygotowany na taki sukces”

Ale przecież tego oczekiwałeś! To marzenie każdego przedsiębiorcy - budowanie skalowalnego biznesu, nowe kontakty, góra zapytań ofertowych. Takich efektów możesz oczekiwać po działaniach public relations realizowanych przez dłuższy czas, chyba że dysponujesz innowacyjnym produktem rozwiązującym powszechny problem i nie masz konkurencji. Wtedy popularność zapuka do drzwi bardzo szybko. Dynamika wzrostu, choć wyrażana w szacunkach, może zaskoczyć - częsta obecność w mediach przekłada się na liczbę potencjalnych klientów. A wraz z nimi na liczbę spersonalizowanych ofert wraz z wyceną i estymacją czasu realizacji. Zbyt długi czas oczekiwania na odpowiedź lub opóźnienia wynikające z niskich mocy przerobowych aż proszą się o kryzys wizerunkowy. Lepiej więc zapobiegać niż leczyć.

Jeśli masz wątpliwości lub pytania dotyczące komunikacji w Twoim startupie - napisz do mnie. Z chęcią porozmawiam i podzielę się doświadczeniem: pbochenek@infoshare.pl :)